Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2010
Ο σοσιαλισμός του Οργουελ
Posted on Οκτωβρίου 08, 2010 by ΣΠΙΘΑΣ
Το περιοδικό «Le Magazine Litteraire» έθεσε αυτό το ερώτημα στον γάλλο φιλόσοφο Ζαν-Κλοντ Μισεά.
Ο γάλλος φιλόσοφος Ζαν-Κλοντ Μισεά μιλάει για τον Τζορτζ Οργουελ: «Στον 20ό αιώνα, λίγοι διανοούμενοι πλήρωσαν τόσο προσπαθώντας να εναρμονίσουν τη ζωή τους με τις ιδέες τους»
Ο γάλλος φιλόσοφος Ζαν-Κλοντ Μισεά μιλάει για τον Τζορτζ Οργουελ: «Στον 20ό αιώνα, λίγοι διανοούμενοι πλήρωσαν τόσο προσπαθώντας να εναρμονίσουν τη ζωή τους με τις ιδέες τους»
..Πέρα από τους κλασικούς μηχανισμούς της αστυνομικής τρομοκρατίας, ο Οργουελ κατανόησε πολύ γρήγορα ότι καμιά ολοκληρωτική οργάνωση δεν θα μπορούσε να λειτουργεί για μεγάλο διάστημα χωρίς την ανάπτυξη ενός νέου τύπου "διανοούμενου" και της ειδικής πρακτικής του: της ιδεολογίας.
Οχι με τη μαρξιστική έννοια του όρου (ένας λόγος που εκλογικεύει ασυνείδητα ταξικά συμφέροντα) και ακόμη λιγότερο με τη φιλελεύθερη έννοια (κάθε είδους ηθική ή φιλοσοφική πεποίθηση, που αποβλέπει στο να ασκεί επίδραση πέρα από την ιδιωτική σφαίρα).
Αλλά με την έννοια ενός πρωτόγνωρου (τουλάχιστον σε αυτή την κλίμακα) διανοητικού καθεστώτος, που απλώνει τις ρίζες του στην αγάπη για την εξουσία και που προκαλεί στους ζηλωτές του μια γενική αναισθησία του ηθικού αισθήματος.
Σύμφωνα με τον Οργουελ, αυτή η ηθική αναισθησία έχει και άλλες συνέπειες.
Από τη μια μεριά μιαν εντυπωσιακή τύφλωση απέναντι στην πραγματικότητα και από την άλλη την απώλεια κάθε αισθητικής αίσθησης και κάθε συναίσθησης της γραπτής και προφορικής γλώσσας. Είναι ενδιαφέρον να σημεώσουμε ότι ο Οργουελ ανίχνευε ορισμένες προτάσεις αυτής της σύγχρονης διαφθοράς της γλώσσας στο λεξιλόγιο των "ειδικών" και των δημοσιογράφων της εποχής του.
Ωστόσο, αυτός ο νέος ανθρώπινος τύπος όχι μόνον επέζησε ακέραιος μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, αλλά θα 'πρεπε να είναι φανερό, στην εποχή της "πολιτικής ορθότητας", της κατευθυνόμενης κατανάλωσης και του νέου καπιταλιστικού μάνατζμεντ, ότι είναι και μια χαρά, σε σημείο που έχει κλωνοποιηθεί με βιομηχανικό τρόπο...
Αυτό όμως που ο Οργουελ προσπαθούσε να συλλάβει με τον νεογέννητο τότε όρο του "ολοκληρωτισμού" είναι αρκετά πιο πρωτότυπο και βαθύ. Εξάλλου, δεν θα 'πρεπε ποτέ να ξεχνάμε ότι οι θεωρητικές του επεξεργασίες δεν σφυρηλατήθηκαν στον γυάλινο πύργο ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος αλλά στη δοκιμασία της μάχης, δηλαδή με αφετηρία την άμεση εμπειρία, στη Βαρκελόνη του 1937, του υπαρκτού σταλινισμού και του τρομερού ανθρωποκυνηγητού, του οποίου ο ίδιος και οι σύντροφοί του στο Poum έγιναν ο στόχος μετά την επιστροφή τους από το μέτωπο.
Αυτό όμως που ο Οργουελ προσπαθούσε να συλλάβει με τον νεογέννητο τότε όρο του "ολοκληρωτισμού" είναι αρκετά πιο πρωτότυπο και βαθύ. Εξάλλου, δεν θα 'πρεπε ποτέ να ξεχνάμε ότι οι θεωρητικές του επεξεργασίες δεν σφυρηλατήθηκαν στον γυάλινο πύργο ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος αλλά στη δοκιμασία της μάχης, δηλαδή με αφετηρία την άμεση εμπειρία, στη Βαρκελόνη του 1937, του υπαρκτού σταλινισμού και του τρομερού ανθρωποκυνηγητού, του οποίου ο ίδιος και οι σύντροφοί του στο Poum έγιναν ο στόχος μετά την επιστροφή τους από το μέτωπο.
