Σάββατο 24 Αυγούστου 2013

ΠΑΛΟΜΑΡ: "Το μουσείο των τυριών"

Posted on Αυγούστου 24, 2013 by ΣΠΙΘΑΣ

Ο κύριος Πάλομαρ περιμένει στην ουρά σ' ένα κατάστημα τυριών. Θέλει ν'  αγοράσει μερικά τυράκια από κατσικίσιο γάλα που διατηρούνται στο λάδι σε μικρά διαφανή βαζάκια, με διάφορα καρυκεύματα και χόρτα. 

Η ουρά των πελατών προχωρά κατά μήκος ενός πάγκου που φιλοξενεί τις πιο ασυνήθιστες και παράταιρες σπεσιαλιτέ. Είναι ένα κατάστημα που μοιάζει να θέλει ν' αποδείξει πως υπάρχει κάθε δυνατή μορφή γαλακτομικού προϊόντος. Ήδη η επιγραφή "Specialites froumageres" μ' εκείνο το σπάνιο - αρχαϊκό ή από κάποια διάλεκτο - επίθετο, προειδοποιεί ότι εδώ φυλάγεται καλά η κληρονομιά μιας γνώσης που συσσωρεύτηκε από ένα μακροχρόνιο πολιτισμό, την ιστορία και τη γεωγραφία του.

Εκείνη τη στιγμή όλη η ουρά κάνει ένα βήμα μπροστά, όποιος μέχρι τώρα στεκόταν κοντά στο "Bleu d' Auvergne", αυτό με τις πράσινες φλέβες, βρίσκεται τώρα στο ύψος του "Brin  d' amour", του οποίου το άσπρο χρώμα φυλάει καλά μέσα του κομμάτια ξερού άχυρου, ενώ όποιος, αντίθετα, θαύμαζε πριν από λίγο μια μπάλα τυλιγμένη σε φύλλα, τώρα μπορεί να συγκεντρωθεί σ' ένα κύβο βουτηγμένο στη στάχτη. 

- Υπάρχουν άνθρωποι που χάρη σ' αυτές τις υποχρεωτικές στάσεις εμπνέονται για νέα κεντρίσματα και νέες επιθυμίες: αλλάζουν γνώμη και ζητάνε κάτι διαφορετικό, ή προσθέτουν ένα λήμμα στον καταλόγό τους'  υπάρχουν όμως και εκείνοι που δεν αφήνουν ούτε στιγμή τον εαυτό τους να παρεκκλίνει από το στόχο που έχουν, και κάθε νέα υπόδειξη τους βοηθά μονάχα να περιχαρακώσουν, με την μέθοδο του αποκλεισμού, το πεδίο του προϊόντος που πεισματάρικα επιθυμούν. 

- Ο Πάλομαρ ταλαντεύεται ανάμεσα σε αλληλοσυγκρουόμενες διαθέσεις: εκείνη που τείνει σε μια ολοκληρώμενη, εξαντλητική γνώση, μια γνώση που θα μπορούσε να ικανοποιηθεί μονάχα αν δοκίμαζε όλα τα είδη, και εκείνη που τείνει στην απόλυτη επιλογή, στον εντοπισμό του τυριού που θα ανήκει μονάχα σ' αυτόν, ένα τυρί που σίγουρα υπάρχει, αν και ο ίδιος δεν ξέρει ακόμα να το αναγνωρίσει ( δεν ξέρει δηλαδή ν' αναγνωρίσει τον εαυτό του σε αυτό)

Και όμως: το πρόβλημα δεν είναι πώς θα διαλέξει το δικό του τυρί, αλλά πως το τυρί θα διαλέξει τον ίδιο ! Υπάρχει μια αμοιβαία σχέση ανάμεσα στο τυρί και τον πελάτη: το κάθε τυρί περιμένει τον πελάτη του και συμπεριφέρεται ανάλογα για να τον προσελκύσει, είτε με την λεία ή την λίγο αλλαζονική κοκκώδη επιφάνειά του, είτε λιώνοντας σε μια ενδοτική εγκατάλειψη. 

- Η σκιά μιας βιτζιόζικης συνενοχής φτερουγίζει ολόγυρα: όλη αυτή η γευστική και προπάντων οσφρητική φινέτσα ζει τώρα κάποιες στιγμές χαλάρωσης αλλά και εξαχρείωσης. Τα τυριά στους δίσκους μοιάζουν να προσφέρονται σαν πόρνες στα ντιβάνια ενός μπορντέλου. Ένας αρρωστημένος σαρκασμός αναδύεται από την ικανοποίηση που νιώθουμε να ταπεινώνουμε το αντικείμενο της λαιμαργίας με εξευτελιστικά παρατσούκλια: crottin, boule de moine, bouton de culotte. 

- Και όμως δεν είναι αυτός ο τύπος της γνώσης στην οποία θα ήθελε να εμβαθύνει ο κύριος Πάλομαρ: θα του αρκούσε να προσδιορίσει την απλότητα μιας άμεσης φυσικής σχέσης ανάμεσα στον άνθρωπο και στο τυρί. Όταν όμως στη θέση των τυριών βλέπει κάθε φορά ονόματα τυριών, έννοιες τυριών, ψυχολογίες τυριών, περιγράμματα τυριών, όταν κάθε φορά προαισθάνεται, παρά γνωρίζει ό,τι πίσω από το κάθε τυρί υπάχουν όλα αυτά, τότε η σχέση του γίνεται αμέσως, εξαιρετικά πολύπλοκη. 

Όλες αυτές οι πληροφορίες δεν τον βοηθάνε να προσεγγίσει την πραγματική γνώση που βρίσκεται μονάχα στην εμπειρία της γεύσης. Μια εμπειρία που είναι θεμελιωμένη ταυτόχρονα στη μνήμη και στη φαντασία, και που μονάχα αυτή μπορεί να προσδιορίσει τι πραγματικά του αρέσει, τι προτιμά, τι του κινεί την περιέργεια, και τι απορρίπτει.