Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2013

Αυθαιρεσία στο σχεδιασμό και τη διαχείριση της δημόσιας γης

Posted on Νοεμβρίου 24, 2013 by ΣΠΙΘΑΣ

«Το 2004 χάσαμε κάθε έλεγχο»

<< Λόγω κακού σχεδιασμού και Μνημονίου εντάσσονται έργα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο ΕΣΠΑ με ώριμες μελέτες που παρέρχονται δωρεάν από τους εργολάβους οι οποίοι τα αναλαμβάνουν >>
Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ
 


«Η οικονομική κρίση έχει ανοίξει την όρεξη για ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση της δημόσιας γης και περιουσίας, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουμε να βρεθούμε στο μέλλον σε μη αναστρέψιμες καταστάσεις. Δεν βλέπετε ότι ξεπουλιέται η δημόσια περιουσία;». 

Τον κίνδυνο αυτό μας επισημαίνουν δύο σημαντικοί Ελληνες αρχιτέκτονες, ο Νίκος Φιντικάκης που μετέχει στα διεθνή αρχιτεκτονικά φόρα και ο επ. καθηγητής του ΕΜΠ Νίκος Μπελαβίλας, σε μια κοινή συνέντευξη που μας παραχώρησαν.

Και οι δύο καταγγέλλουν μεθόδους απαράδεκτες στην ανάθεση έργων χωρίς διαγωνισμούς σε συγκεκριμένο κύκλο εργολάβων, οι οποίοι παρέχουν ΔΩΡΕΑΝ ώριμες μελέτες προς ένταξη στο ΕΣΠΑ, κυρίως σε φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (μηδέ εξαιρουμένου του Δήμου Αθηναίων) με αντάλλαγμα βέβαια την κατακύρωση του έργου σε αυτούς. 


Ν.Φ. «Ετσι γίνονται τα περισσότερα έργα των δήμων, καθώς λόγω κακού σχεδιασμού και Μνημονίου αναζητείται εργολάβος για να χρηματοδοτήσει τη μελέτη και στη συνέχεια να αναλάβει το έργο. Ετσι, δημιουργείται ένα κλειστό κύκλωμα περιορισμένου αριθμού εργολάβων και μελετητών, οι οποίοι με αυθαίρετες διαδικασίες χωρίς διαγωνισμούς, εκμεταλλευόμενοι τις διαδικασίες του ΕΣΠΑ, οδηγούν το χρήμα σε συγκεκριμένους επιλεγμένους μηχανισμούς».

«Η αυθαιρεσία στο σχεδιασμό και τη διαχείριση της δημόσιας γης οδηγεί στη δήμευσή της από τα μεγάλα συμφέροντα» 

προσθέτει ο κ. Φιντικάκης,  

τονίζοντας την υποχρέωση της χώρας μας που απορρέει από τις διεθνείς συμβάσεις για τη διοργάνωση διεθνών δημόσιων αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και όχι ιδιωτικών (όπως έκανε το Ιδρυμα Ωνάση για την οδό Πανεπιστημίου), όταν πρόκειται για παρεμβάσεις σε δημόσιους χώρους.

Ν.Μπ.: «Αυτό που γίνεται αυτή τη στιγμή είναι λεηλασία της δημόσιας γης με παράκαμψη όλων των περιβαλλοντικών και αρχαιολογικών όρων προστασίας που είχαμε» αναφέρει ο κ. Μπελαβίλας. 

«Λόγω της κρίσης ακολουθείται το μοντέλο της απελευθέρωσης της γης που άρχισε το 2003 εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων. 

Το 2004 χάσαμε κάθε έλεγχο και άρχισε η δημιουργία της φούσκας, του υπερδανεισμού είτε του κράτους είτε των πολιτών, της υπερ-ευημερίας, με ταυτόχρονη άρση του ρυθμιστικού ρόλου του κράτους.

Οι κυβερνώντες τότε ισχυρίζονταν πως μ' αυτό τον τρόπο απελευθέρωναν την αγορά και πως αυτό σημαίνει ανάπτυξη. Το μοντέλο αυτό εφαρμόστηκε στην Αθήνα, έγιναν Mall και μαρίνες με ανεξέλεγκτους περιβαλλοντικούς όρους και μετά το 2010 γενικεύτηκε σε όλη την Ελλάδα».




*Συνεπώς, λέτε ότι η οικονομική κρίση επιβαρύνει τη βιώσιμη ανάπτυξη ενός τόπου ή είναι κάτι που λειτουργεί ανεξάρτητα;


Ν.Φ.: «Την επιβαρύνει άμεσα γιατί δεν υπάρχει διαδικασία ανάπτυξης. Απλώς γίνεται πλειστηριασμός. "Ελα πάρε, πουλάμε όσο όσο" λέει το κράτος.

Θα σας φέρω ένα παράδειγμα που αφορά το Ελληνικό. Ενώ οι πρώτοι υπουργοί του Μνημονίου εκτιμούσαν την πώλησή του στα 15 δισ., σήμερα έχουμε φθάσει να ακούγονται ποσά όπως 100 εκατ. ευρώ. Εχουμε να κάνουμε με λεηλασία της δημόσιας περιουσίας και εξαπάτηση του κοινού».



Ν.Μπ.: «Θα σας το πω κάπως αλλιώς. Η κρίση οφείλεται στην ανατροπή των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, στην Ευρώπη και την Ελλάδα διαμορφώθηκε ένα καθεστώς φούσκας.

Που σημαίνει υπερκερδοσκοπούμε στη γη και κερδίζουμε συνεχώς από αυτό το φαινόμενο με διάφορες αφορμές, όπως π.χ. τους Ολυμπιακούς Αγώνες. 

Δείτε τι έγινε στην Τιφλίδα, στο Ντουμπάι, την ΕΧΡΟ της Σεβίλης, τη Λισαβόνα, τους Ολυμπιακούς της Βαρκελώνης και της Αθήνας.

Με πρόσχημα τους Ολυμπιακούς Αγώνες καταργήθηκαν οι κανόνες ελέγχου της προστασίας των δημόσιων χώρων. Οταν όμως η φούσκα έσπασε, είχε αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός τεράστιου αποθέματος απούλητων και ανοίκιαστων χώρων. Η αγορά κατέρρευσε και μαζί της παρέσυρε και τη μεσαία τάξη που είχε υπερδανειστεί τα προηγούμενα χρόνια για να αγοράσει. Ολη αυτή η αλληλουχία έφερε την παγκόσμια κρίση». 



 Η εγκατάλειψη των Ολυμπιακών έργων 


* Ποια λύση υπάρχει τώρα που φτάσαμε ώς εδώ;


Ν.Φ.: «Πρέπει να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους οι μηχανικοί, κατά την άποψή μου. Χρειαζόμαστε ένα ισχυρό Τεχνικό Επιμελητήριο που θα ανατρέψει τα προδιαγεγραμμένα από τα μεγάλα συμφέροντα».

Ν.Μπ.: «Η Ελλάδα έζησε κι άλλες παρόμοιες καταστάσεις. Αρκεί να θυμίσω πως σε συνθήκες πολέμου και κατοχής οι αρχιτέκτονες Ν. Κιτσίκης, Κων. Δοξιάδης και Δημ. Μπάτσης, διαφορετικής ιδεολογίας ο καθένας, κάθισαν και σχεδίασαν από κοινού το μέλλον της Αθήνας. Αλλά και μες στα Ιουλιανά το 1965, επανέφερε το 5ο Συνέδριο Αρχιτεκτονικής τη Χάρτα των Αθηνών του '33. Εχουμε συνείδηση οι Ελληνες μηχανικοί και καθηγητές ότι οφείλουμε να παίξουμε ρόλο να σχεδιάσουμε την έξοδο από την κρίση και την ανασυγκρότηση της χώρας. 

Το Τεχνικό Επιμελητήριο και το Πολυτεχνείο, τα οποία ιδρύθηκαν σχεδόν μαζί, αποτελούσαν πάντα ένα μηχανισμό παραγωγής πρωτότυπου έργου.

Το ΤΕΕ έχει βοηθήσει τουλάχιστον τρεις φορές στην ανασυγκρότηση της χώρας και το ΕΜΠ έβγαλε εκπαιδευμένο προσωπικό που στις κρίσιμες στιγμές παρήγαγε έργο και στάθηκε κριτικά απέναντι στις καταστροφικές πολιτικές.
Αυτοί είναι που πρωτοστάτησαν στον εξηλεκτρισμό της χώρας, πρωτοστάτησαν στη βιομηχανική ανάπτυξη, σχεδίασαν το Ρυθμιστικό των μεγάλων πόλεων, δημιούργησαν έναν από τους σημαντικότερους διεθνώς αντισεισμικούς κανονισμούς και αυτή τη στιγμή πρωτοστατούν στα έργα για την προστασία του περιβάλλοντος.  

Αυτό το Πολυτεχνείο σήμερα διαλύεται. 
Είναι το μοναδικό σε όλη την Ευρώπη που προσφέρει μεταπτυχιακό στην αναστήλωση αρχαίων μνημείων με τον Χράλαμπο Μπούρα και τον Μανόλη Κορρέ, δύο αυθεντίες με διεθνείς περγαμηνές για τα έργα της Ακρόπολης».


* Και από πού προκύπτει ότι διαλύεται το Πολυτεχνείο;


Ν.Φ.: «Καταργούνται μέσω μιας ευρωπαϊκής ντιρεκτίβας οι 5ετούς φοίτησης σπουδές. Γίνεται προσπάθεια για τη δημιουργία μιας νέας ταυτότητας μηχανικού, που θα έχει αποφοιτήσει από σχολές 3ετούς διάρκειας και έπειτα από μια πρακτική εξάσκηση 2 ετών θα αναγνωρίζεται ως επαγγελματίας μηχανικός.

Προχθές ήμουν στη συνάντηση του Πανεπιστημίου της Ρώμης που είχε θέμα τη διεθνή κατοχύρωση του επαγγέλματος του μηχανικού και της εκπαίδευσής του και διαπιστώσαμε ότι συνέπεια της οικονομικής κρίσης είναι η δημιουργία μηχανικών δύο ταχυτήτων στην Ευρώπη.
Στην ουσία δεν θα εφαρμόζεται η διεθνής συνθήκη της UNESCO και της UIA που επιβάλλει ως ελάχιστο χρόνο σπουδών τα πέντε έτη».